اثري از شاعر، نويسنده، پژوهشگر ديني و مديري كه عموم مردم او را با سرودهاي كه مطلعش چنين آغاز ميشود، ميشناسند: «جاده و اسب مهياست بيا تا برويم...» . ساختار فصلهاي اين كتاب كه نتيجه سالها مطالعه حسينجاني درباره احاديث و زندگي پيامبر(ص) است شامل گزيدههايي از آيات قرآن و سخنان پيامبر اسلام(ص) است كه ترجمهها، گزينهگويهها و گفتارهايي از حسينجاني به استقبال يا بدرقه آنها رفته و مجموعهاي از جملات زيبا، كوتاه، اثرگذار و حتي ماندگار در ذهن را در معرض نگاه خواننده گذاشته است. فرا رسيدن بعثت ختمي مرتبت انگيزهاي شد براي گفتوگو با او درباره كتابش، توصيههايش براي بازشناسي انديشههاي راهبردي پيامبر(ص) و نسخهاي كه او براي شناخت بهتر پيامبر(ص) توسط مخاطب امروز براي مطالعه پيشنهاد ميدهد.
- فكر ميكنيد بعثت پيامبر(ص) براي جامعه امروزي چه نكات و آموزههايي دارد؟
من بعثت را بهعنوان مهندسي مجدد انسان و جهان، تعبير و تعريف ميكنم. براي پاسخ به اين سؤال بايد از اينجا شروع كنم كه دين براي انسان است و جهان را از هر چه كه او را آزار ميدهد و در بند كرده اعم از فقر، بيماري، جهل و... آزاد ميكند. رسالت دين آزادسازي است و هر تعبيري غير از اين از دين، ما را دچار سردرگمي و انحراف، خرافيگري و عوامگرايي ميكند و نميتوانيم نكات راهبردي براي زندگيمان از دين برداشت كنيم. در نتيجه ديني كه مورد نظر خدا و پيغمبر بوده در زندگيمان نخواهيم ديد و دين به درد ما نميخورد و در ميان نسل نو و جوانها باعث وازدگي ميشود و سعي ميكنند به سمت عقلگرايي، علمگرايي و به باور خودشان تفكر بروند. اينگونه است كه امروز ميبينيم با قرائتهاي مختلف از دين، گروههايي چون داعش، تكفيريها و طالبان پديد آمدهاند درحاليكه پيامبر(ص) مبعوث شد تا روي عالمانه و با تفكر و عقل عمل كردن تأكيد كند. به اعتقاد من امروز بايد بهصورت موضوعي روي روشهاي پيغمبر در امور مختلف كار كنيم و زمينهاي براي گفتوگو فراهم كنيم؛ تا كي ميخواهيم يك طرفه حرف بزنيم؟ تا كي ميخواهيم منبر برويم و از راديو و تلويزيون بگوييم اين كار را بكن و اين كار را نكن؟ بايد زمينه گفتوگوي تمدن ديني را فراهم كنيم. همان كاري كه پيامبر(ص) كرد. ايشان با هجرت از مكه به مدينه، تمدن ديني تشكيل داد. مدينه يعني تمدن از جنس انديشهگري رسول اكرم(ص). بايد از تنگناي مكه به مدينه برويم و با فتح مدينه و توسعه يافتن در آن دوباره مكهاي را كه در آن در تنگنا بوديم از نو فتح كنيم. رفتن پيامبر(ص) به مدينه يعني يافتن ياران ديگري كه توانمندي ما را افزايش ميدهند. اينها نكاتي است كه ما بايد از پيغمبر و بعثت فرابگيريم.
- اشاره كرديد كه درباره پيامبر(ص) بايد موضوعي گفتوگو كرد. مهمترين اين موضوعات از ديدگاه شما چه مواردي است كه ميشود آنها را از دل تأليفات انجام شده استخراج كرد؟
اينكه پيغمبر چگونه زندگي ميكرد، چگونه آرايش ميكرد، برخوردش با خانوادهاش چگونه بود و برخوردش با دشمنان چگونه بود و اينها موضوعاتي است كه ميشود به آنها پرداخت. پيامبر(ص) وقتي در جلسهاي حاضر ميشد بسياري از حاضران در جلسه ايشان را نميشناختند. آيا مديران و رئيسان ما اينگونه هستند؟ پيغمبر ميگفت خدا زيباست و زيبايي را دوست دارد، يعني خدا زشتي ندارد و كاملا مهربان است و انعطاف دارد و عاقلانه و استدلالي برخورد ميكند، نه با زور. پرداختن به اين نكته موضوع بسيار دامنهداري است. نوع حكومتداري، برخورد پيغمبر با مردم و حتي كودكان از موضوعاتي است كه ميشود درباره پيامبر(ص) به آنها پرداخت. روزي ميبينند با اينكه اذان ظهر را گفتهاند اما پيغمبر به مسجد نيامده است. ميروند دنبال ايشان. ميبينند كه تعدادي بچهايشان را دوره كرده و مانع حركت ايشان شدهاند. پيغمبر به فردي كه دنبال ايشان آمده بود ميگويد برو خانه و از فلان جا مقداري گردو بياور و مرا از دست اين بچهها رها كن. گردوها را بين آنها تقسيم ميكند تا با سرگرم شدن بچهها، ايشان برود. يعني نمازش را بهخاطر بچهها دير برگزار ميكند. درباره پيغمبري كه بسيار انساني و واقعي عمل ميكرده موضوعات بسياري براي مطالعه وجود دارد.
- اين موضوعات را از دل تأليفاتي كه در قالب سيره، سنن يا تاريخ اسلام درباره پيامبر(ص) منتشر شده، ميتوانيم استخراج كنيم؟
به اعتقاد من ما بايد يكبار تاريخ واقعي اسلام را جامعهشناسانه، روانشناسانه و واقعي مرور كنيم تا سياست، شرع، مساجد و مدارسمان را از دل آن بيرون بياوريم. ميگويند روزي پيغمبر همراه عايشه جايي ميرفتند. در بين راه ميبينند كه جمعيتي جمع شدند و گويا نمايش يا چيزي را تماشا ميكردند. عايشه كه ظاهرا قد كوتاهي داشته، نميتوانسته آن را ببيند، پيامبر(ص) او را در ميان ديدگان همه روي دوش خود ميگذارد تا او بتواند آن صحنه را ببيند. اين موضوع در سيره زندگي پيامبر(ص) آمده است ولي امروز قابل طرح نيست و دچار خودسانسوري شدهايم. پيغمبر تأكيد ميكند كه به شيطان فحش ندهيد: «لاتسبّوا الشّيطان و تعوّذوا باللَّه من شرّه؛» به شيطان فحش ندهيد و از شر او به خدا پناه بريد». ما به شيطان كه هيچي به خيلي چيزهاي ديگر فحش ميدهيم. اينها جزء تاريخ اسلام است. لااقل بياييم يكبار گفتههاي پيامبر(ص) را بهصورت موضوعي مرور كرده و بعد آن را بهصورت نسخهاي كاربردي و مديريتي تدوين كنيم.
- شما با چه رويكرد و نگاهي كتاب آزادسازي انسان و جهان در انديشههاي راهبردي پيامبر(ص) را نگاشتيد؟
دليل اصليام براي نگارش اين كتاب كه به زبان انگليسي هم ترجمه شده پخش فيلمي بود كه درباره پيغمبراكرم(ص) ساخته و ايشان را با هجمههاي مختلف زير سؤال برده بودند. من بدون اينكه به ماجراي ساخت آن فيلم بپردازم و درصدد پاسخگويي به آن برآيم، پيغمبر را معرفي كردم. در اين كتاب، قرآن و نهجالفصاحه را كه شامل گفتههاي پيغمبر است و توسط ابوالقاسم پاينده گردآوري و ترجمه شده است بهعنوان منبع مورد استناد قرار دادم و پيغمبر، شخصيت، منش و بينش ايشان را بهعنوان يك انديشه راهبردي مطرح كردم و گفتم كه با اين انديشههاي راهبردي ميشود انسان و جهان را به آزادي و آزادگي رساند. در اين كتاب به معرفي ديدگاههاي پيغمبر درخصوص مسائل مختلف چون اقتصاد، عقلانيت، ارتباطات مردم با يكديگر و... پرداختم و در نهايت نتيجه گرفتم پيغمبري كه اين ديدگاهها و انديشهها را درخصوص اين مسائل دارد نميتواند آن طوري كه شما معرفي كرديد و مورد هجمه قرار داديد، باشد.
- يعني كتاب شما پاسخي به هجمههاي مطرح شده عليه پيامبر(ص) در آن فيلم است؟
من در اين كتاب نگاهم كاملا جهاني است و روي مسائلي مثل عقلانيت انسان، تمركز جهاني و آرامش انساني متمركز شدهام.اين كتاب پاسخي غيرمستقيم به آن فيلم است و نيامدم به حوادث تاريخي و صحت و سقم آن بپردازم. سخنان پيامبر(ص) به نوعي فراخوان و بيانيه جهاني است و همه حرف من اين است كه بگويم اين شخصيتي كه پيامبرمان است و بعضيها به او اهانت ميكنند، چنين فردي است و چنين طرز تفكر، تئوريها و نظريههايي براي مديريت جهان دارد. به اعتقاد خودم يكي از منابعي كه ميشود در راستاي شناخت پيغمبر مورد استفاده قرار گيرد اين كتاب است.
- گوهر بيهمتاي نهجالبلاغه
پيشنهادهايي براي مطالعه درباره زندگي رسول اكرم(ص)
تأليفات دكتر سيدجعفر شهيديآثاري قابل اعتناست كه منصفانه با تاريخ برخورد كرده است. آثار دكتر رجبي دواني نيز خوب است. آيتالله جعفر سبحاني كار بسيار مفصلي درخصوص پيامبر كردهاند كه آن هم اثر خوبي است. پيشنهاد ديگر من مراجعه به نهج البلاغه و مطالعه خطبههايي است كه حضرت علي درباره پيامبر فرمودهاند. حضرت در خطبه دوم نهج البلاغه و جاهاي ديگر بهصورت موضوعي به پيغمبر پرداخته و اگر ما از نهج البلاغه بهصورت موضوعي به بررسي پيامبر بپردازيم كار بسيار قشنگي است؛ بهعنوان مثال حضرت علي در نهجالبلاغه پيامبر را بسيار شجاع و متهور معرفي ميكند؛ درحاليكه همه حضرت علي را الگوي شجاعت و دليري معرفي ميكنند.
- تولد پيامبر اسلام
در بامداد تولد پيامبر اسلام ص همه بتها سرنگون شدند.
در آن هنگام ايوان عظيم كاخ مدائن به لرزه درآمد و چهارده كنگره آن فرو ريخت.
آتشكده سرزمين فارس، پس از هزار سال روشنايي خاموش شد.
سرپرستي عبدالمطلب از پيامبر(ص) حليمه دايه پيامبر شد.
- 25 سالگي
ازدواج پيامبر(ص) با حضرت خديجه
- 40 سالگي
آغاز رسالت، بعثت
- 40 تا 43 سالگي
دعوت مخفيانه
- 44 سالگي
شهادت ياسر و سميه بعد از دعوت علني هجرت پيامبر(ص) به مدينه
- سال اول هجرت
عبدالله سلام از علماي بزرگ يهود، پس از مناظرهاي با پيامبر (ص) قانع و مسلمان شد.
پيامبر (ص) از طرف خدا، مامور بناي مسجد در مدينه شد. اين مسجد اكنون به مسجد النبي در مدينه معروف است.
- سال دوم هجري
تغيير قبله مسلمين در نيمه رجب پس از گذشت 16 ماه از هجرت
ازدواج پرشكوه حضرت فاطمه (س)وحضرت علي (ع)
صدور فرمان جهاد با كافران جنگ بدر
- سال سوم هجري
تولد حضرت امام حسن (ع) در نيمه ماه رمضان
الزام يهوديان به پرداخت ماليات سرانه سالانه
غزوه احد
- سال چهارم هجري
صدور حكم حرمت شراب
ولادت با سعادت
امام حسين ع
رحلت فاطمه بنت اسد، مادر حضرت علي ع
- سال پنجم هجري
صدور دستور حجاب
در سوره نور
وقوع جنگ خندق
اعدام يهود بني قريطه
- سال ششم هجري
جنگ بني المصطلق
واجب شدن حج
سفر پيامبر ص به مكه براي حج كه با ممانعت كفار روبهرو شد و به صلح حديبيه انجاميد
- سال هفتم هجري
اعلام جهاني اسلام و نامه هاي پيامبر به سران كشورها و دعوت آنها به اسلام
بازگشت مهاجران حبشه
مسموم شدن پيامبر ص به دست يك زن يهودي
ماجراي فدك، سرزمين وسيع و حاصلخيز
- سال هشتم هجري
جنگ موته با سپاه روم
فتح مكه
جنگ حنين
غزوه طائف
- سال نهم هجري
واقعه تبوك كه مقدمه جنگ با روميان بود
ريشه كني بت پرستي در سراسر جزيرة العرب و اخطار شديد به مشركان و خواندن آيات برائت از مشركان در اجتماع مكه
تعيين عامليني براي اخذ زكات به عنوان پشتوانه اقتصادي حكومت اسلامي
- 63 سالگي
رحلت جانسوز پيامبر (ص)
نظر شما